Preventing financial vulnerability during retirement: cumulative risk factors and impactful interventions

Hoewel pensioenen bedoeld zijn om financiële zekerheid na pensionering te bieden, leeft een aanzienlijk deel van de Nederlandse gepensioneerden onder of rond de armoedegrens. Financiële zorgen kunnen leiden tot stress en een verminderde gezondheid en welzijn. Dit project onderzoekt hoe levenslange risicofactoren bijdragen aan financiële kwetsbaarheid op latere leeftijd en ontwikkelt interventies die de financiële veerkracht van kwetsbare groepen versterken.

Ongeveer 28% van de Nederlandse gepensioneerden heeft moeite om financieel rond te komen, en 21% maakt zich zorgen over de eigen financiële situatie. Toch ontbreekt het aan kennis over de achterliggende oorzaken. Financiële kwetsbaarheid is meer dan een laag pensioeninkomen: ook uitgavenpatronen, gezondheidsproblemen, beperkte digitale vaardigheden of een gebrek aan vertrouwen in het systeem spelen een rol.

Met gebruik van data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en een grootschalige enquête brengt het project in kaart welke combinaties van levensloopfactoren, zoals werkverleden, opleidingsniveau, gezondheid en woonsituatie, het risico op financiële kwetsbaarheid verhogen en hoe dit verschilt tussen groepen. Daarnaast wordt via interviews en focusgroepen onderzocht hoe gepensioneerden en bijna-gepensioneerden zelf hun financiële situatie ervaren en welke strategieën zij hanteren om hiermee om te gaan. Op basis van deze inzichten ontwikkelen ontwerpers, pensioenprofessionals en maatschappelijke organisaties samen interventies die kwetsbare groepen beter bereiken en ondersteunen, bijvoorbeeld met verbeterde communicatie, toegankelijke hulpmiddelen of persoonlijke begeleiding bij het maken van toekomstkeuzes.

De resultaten helpen pensioenfondsen en beleidsmakers om hun dienstverlening beter af te stemmen op de behoeften van financieel kwetsbare groepen, wat kan bijdragen aan een versterkte zorgplicht. Bestaande initiatieven, zoals de Reality Check van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) en het adviestraject van het Rijksinstituut voor Arbeidsvoorziening en Sociale zekerheid (RAS), worden hierdoor aangepast en verbeterd voor moeilijk bereikbare doelgroepen.

Er wordt €304.982,- als PPS-programmatoeslag ingezet.