De VvE Zonnecoach

11 juli 2019

Waarom dit project?
Om de energietransitie te versnellen is het van belang dat de komende jaren op zoveel mogelijk daken zonnepanelen komen te liggen. Enpuls zag een grote kans om dit te bereiken bij Verenigingen van Eigenaren (VvE’s), want één op de zeven woningen in Nederland is een appartement in een VvE. Toch lagen er maar weinig zonnepanelen op daken van VvE’s. De grote vraag: waar ligt dat aan?

Wat houdt het project in?
Enpuls schakelde service design bureau Muzus in om mee te denken over dit vraagstuk. Uit onderzoek van Muzus bleek dat VvE-leden vaak afhaken door het proces rond het collectief aanschaffen van zonnepanelen. Er werd met name ondersteuning geboden op technisch, juridisch en economisch gebied. Maar bij VvE’s is voor het plaatsen van zonnepanelen een gekwalificeerde meerderheid van de stemmen nodig, wat in de praktijk meestal neerkomt op tweederde van de stemmen, want het is geen regulier onderhoud. En die gekwalificeerde meerderheid bleek bij de meeste VvE’s niet voor te stemmen. Muzus ontwikkelde daarom de VvE Zonnecoach, die VvE’s helpt bij de keuze voor zonnepanelen, juist door bij het sociale deel en het besluitvormingsproces te begeleiden. De onafhankelijke coach helpt bij het opstellen van een gedragen voorstel voor de Algemene Ledenvergadering (ALV), haalt het beslismoment naar voren en ondersteunt de VvE bij de keuze voor een leverancier.

Als service designers benaderden wij de kwestie integraal en mensgericht in plaats van technisch

Wat is de bijdrage van en aan de creatieve industrie?
Muzus onderzocht eerst uitgebreid hoe het kwam dat maar zo weinig VvE’s zonnepanelen aanschaften. Ze brachten de leefwereld en behoeften van huiseigenaren uitgebreid in kaart door middel van contextmapping en ontwierpen op basis daarvan vier persona’s: ‘de gemeenschapsmens’, ‘de individualist’, ‘de steentje bijdrager’ en ‘de wereldverbeteraar’. Elk is uniek qua duurzame drijfveer en rol binnen de VvE. Muzus zag de meeste kansen voor de actie- en resultaatgerichte individualist. Vervolgens werkten ze in co-creatie met stakeholders drie businessmodellen uit. Hiervoor gebruikten ze het Business Model Canvas. Middels divergeren en convergeren - ideeën en concepten heel breed ontwikkelen en vervolgens testen en evalueren om de juiste richting te kiezen - kwamen ze uit bij de VvE Zonnecoach.

Neele Kistemaker, mede-oprichter en directeur van Muzus: “Vraagstukken over energiebesparing en energietransitie worden in het algemeen aangepakt vanuit technisch, juridisch of economisch oogpunt. Oplossingen liggen dan ook vaak op die vlakken: bijvoorbeeld campagnes rondom de terugverdientijd van zonnepanelen of informatie over de technische werking van een zonneboiler. Wij benaderden de kwestie op een integrale, mensgerichte manier in plaats van een technische. Daarnaast gebruikten we creatieve methodologieën om vervolgens te komen tot vernieuwende oplossingen. Zo ontdekten we dat het nodig was om VvE’s als collectief te verleiden, en dat de oplossing lag op het sociale vlak.”

Hoe nu verder?
Op dit moment zijn er 6 Zonnecoaches in dienst bij Enpuls, en zijn er 197 VvE's die door hen begeleid worden. Sinds de lancering van de dienst in 2018 hebben 88 ALV’s positief besloten over zonnepanelen en 31 VvE's hebben intussen zonnepanelen op hun dak liggen. Het doel was om in 2018 236 ton kg CO2 te besparen en in het tweede jaar 708 ton kg CO2. Maar nadat de dienst 15 maanden draaide werd al 1,1 miljoen kg bespaard en zat er 983 ton kg CO2 in portefeuille. Vanwege het succes is de dienst uitgebreid van het Enexis-gebied naar landelijke dekking. Enpuls is nu op zoek naar een commerciële partij om de dienst te verzelfstandigen.