Fieldlab Virtual Worlds

In het fieldlab Virtual Worlds, dat wordt gecoördineerd door CLICKNL, wordt flink geëxperimenteerd met het toepassen van nieuwe virtuele technieken op de collecties van musea en erfgoedinstellingen. In dit ‘pop-up lab’ kunnen creatieve professionals samen met onderzoekers werken aan nieuwe toepassingen voor Virtual, Augmented en Mixed Reality. ‘Trekker’ van dit fieldlab is Patricia Alkhoven van het Meertens Instituut. Het fieldlab bestaat inmiddels één jaar, hoe loopt het?

Prachtig als met Augmented Reality 17e-eeuwse documenten tot leven komen

Hoe ontstond het idee voor het fieldlab?
“Op een gegeven moment merkte ik dat musea op zoek waren naar nieuwe manieren om hun collecties beschikbaar te stellen met behulp van VR, AR of MR. Tegelijkertijd merkte ik dat veel VR-makers en andere creatieve professionals juist behoefte hadden aan case-studies om hun technologie verder te ontwikkelen. Dus wij dachten: wat als we die twee partijen nou bij elkaar brengen?”

Op welke manier faciliteren jullie die samenwerking via het fieldlab?
“We organiseren matchmaking sessies waar beide partijen elkaar beter leren kennen. We zorgen dan dat een aantal mensen vanuit de VR-wereld aansprekende projecten presenteren ter inspiratie. Tijdens de laatste sessie hebben we ook aan erfgoedinstellingen gevraagd om hun droom wat betreft VR te presenteren: als er helemaal geen belemmeringen zouden zijn, wat zou je dan met VR, AR of MR willen doen? Het idee is dan dat er verbindingen ontstaan en dat deze nieuwe samenwerkingsverbanden plannen indienen voor de calls. Dat lijkt zeker te werken, want bij beide calls waren minstens de helft van de indieners samenwerkingen vanuit de matchmaking sessies.”

Het idee is dat er verbindingen ontstaan tussen erfgoedinstellingen en VR-makers

Wat gebeurt er momenteel allemaal in het fieldlab?
“We hebben natuurlijk net de uitslag van de tweede call bekendgemaakt, daar zijn drie mooie projecten uitgekomen die de komende tijd verder worden uitgewerkt. Uiterlijk in maart 2019 zullen deze projecten zijn afgerond. En de twee projecten die uit de eerste call zijn gekomen, zijn aan het einde van het jaar klaar. Ik ben heel benieuwd! Gelukkig lichten we in de tussentijd al wel een tipje van de sluier op, want tijdens de VR Days in oktober gaan alle vijf de projecten een actuele stand van zaken presenteren. Ook zullen we tijdens DRIVE de nieuwste ontwikkelingen vanuit het fieldlab delen.”

Welk project springt er wat jou betreft echt uit?
“Poe, dat is best moeilijk, want eigenlijk vind ik alle projecten heel goed! Natuurlijk zijn ze nog niet uitgewerkt, maar de plannen beloven veel goeds. Als ik er dan toch eentje moet kiezen, noem ik graag het project ‘Rembrandt Privé’ van het Stadsarchief Amsterdam en Synergique. Het Stadsarchief bezit allerlei documenten over Rembrandt uit de 17e eeuw die zijn geschreven in oud-Nederlands. Die zou je kunnen transcriberen, maar niemand gaat die onbegrijpelijke lappen tekst helemaal lezen. Via AR willen ze de inhoud van die documenten een extra laag geven. Door in de tentoonstelling je tablet op een bepaald punt te richten krijg je beelden te zien over die documenten waardoor ze veel meer gaan leven. Het leuke aan de keuze voor AR vind ik dat er, in tegenstelling tot bij VR, ruimte is voor interactie met anderen.”

Zijn er nog mooie plannen voor de komende tijd?
“Naast de projecten die nu hun plannen aan het uitwerken zijn en die wij natuurlijk blijven volgen en begeleiden, zijn we bezig met een analyse van de in totaal 28 projecten die bij ons ideeën hebben ingediend. De vragen die hierbij door erfgoedinstellingen zijn gesteld, kunnen we clusteren in thema’s. Zoals educatie, interactiviteit en het tonen van de collectie op een andere manier, bijvoorbeeld inclusiever of completer. Om deze meta-vragen uit te werken willen we een grote publiek-private samenwerking optuigen. Kennisinstellingen krijgen hierbij een belangrijke rol, want zij zijn meer gericht op bovenliggende vragen en kunnen zich richten op de grotere trends en ontwikkelingen. Zo kunnen we verder ingaan op bepaalde vragen waar meerdere erfgoedinstellingen mee worstelen.”

Patricia Alkhoven