GRASSROOTS

Duurzaamheidsvraagstukken zoals bodemuitputting, verlies van biodiversiteit en klimaatverandering stellen het Nederlandse voedselsysteem voor fundamentele uitdagingen. Technologische innovatie alleen is daarvoor niet voldoende. GRASSROOTS onderzoekt hoe ontwerpkracht kan bijdragen aan structurele systeemverandering — niet door bestaande processen te optimaliseren, maar door waarden, relaties, instituties en infrastructuren opnieuw te ontwerpen.

Een belangrijke barrière bij circulaire innovaties is dat veel initiatieven blijven steken in de experimentele fase. Opschaling ontbreekt vaak door het ontbreken van een ondersteunende context. Het project ontwikkelt daarom Minimum Viable Ecosystems (MVEs): doelgerichte, tijdelijk werkende ecosystemen van samenwerkende partijen die nieuwe waarden en interacties vormgeven. Deze MVEs zijn geen doorontwikkeling van bestaande markten, maar ontworpen netwerken waarin nieuwe werkwijzen getest en versterkt worden.

In GRASSROOTS werken ontwerpers samen met ondernemers, onderzoekers en maatschappelijke partijen in iteratieve processen. Ecosystemen worden niet alleen theoretisch uitgewerkt, maar ook in de praktijk getest, aangepast en gevalideerd. Ontwerp speelt daarbij een centrale rol: het vormgeven van samenwerking, gedeelde waarden, besluitvorming en narratief.

Hoewel het MVE-concept theoretisch is onderbouwd vanuit ecosysteembenaderingen en innovatietheorie, ontbreekt kennis over hoe dit in de ontwerppraktijk functioneert. Dit project onderzoekt die toepassing aan de hand van concrete voedselvraagstukken, en genereert daarbij overdraagbare kennis over ontwerpen voor systeemverandering.

GRASSROOTS positioneert ontwerp als een fundamenteel instrument voor systeemverandering. Het project laat zien hoe ontwerp kan bijdragen aan nieuwe vormen van samenwerking, besluitvorming en waardecreatie binnen het voedselsysteem. Daarmee ontstaan ook nieuwe toepassingen, rollen, verdienmodellen en samenwerkingen voor ontwerppraktijken binnen de creatieve industrie.