Kennis- en Innovatieagenda Maatschappelijk Verdienvermogen

Missiegedreven innovatie vraagt om een nieuwe aanpak
Innovatie is voor Nederland van essentieel belang. Zowel voor een vitale economie als voor het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen. Innoveren met deze dubbele doelstelling is relatief nieuw. Deze zogeheten missiegedreven innovatie vraagt doorontwikkeling van gangbare innovatiemethodieken, werkvormen, governance- en financieringsmodellen. Maatschappelijke transities vragen, naast technologie-ontwikkeling, interventies rond gedragsverandering, co-creatie met diverse stakeholders (burgers, bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties, etc.) en inbedding in de maatschappij.

Hiervoor is de Kennis en Innovatie Agenda Maatschappelijk Verdienvermogen (KIA MV) ontwikkeld. Het doel is om tot snellere opschaling van innovatie en daarmee grotere maatschappelijke impact te komen. Innovatie- en transitie-programma’s worden versterkt met nieuwe missiegedreven innovatiemethodieken. Tevens worden handvatten geboden voor het verbinden van regionale initiatieven aan nationale opgaven.

Deze KIA MV is ondersteunend aan de KIA’s rond de vier missiethema’s en de KIA sleuteltechnologieën.

Lees meer over de Visie, strategie en aanpak van de KIA Maatschappelijk Verdienvermogen in het strategiedocument.

Nieuwe innovatie-methoden om impact te versnellen
De focus van de KIA Maatschappelijk Verdienvermogen ligt op het begrijpen van succesfactoren voor versneld realiseren van de noodzakelijke impact en duurzaam economisch verdienvermogen.

Uitgangspunt is een gebiedsgerichte aanpak. De KIA MV onderzoekt toegepaste innovatie-methodologieën in zogeheten regionale innovatie-clusters, trekt lessen, verbetert bestaand of ontwikkelt nieuw innovatie-instrumentarium en test deze in de praktijk.

Om vervolgens te leren van de resultaten van de programma’s en projecten die nieuwe innovatie-methoden hebben toegepast.

Nieuwe en beproefde methoden, werkvormen en modellen worden breed ter beschikking gesteld, om innovatie-clusters te versterken.

Aanpak van de KIA Maatschappelijk Verdienvermogen
Het missiegedreven innoveren vraagt interdisciplinaire en multi-stakeholder samenwerking; sociale innovatie naast technologische innovatie. KIA MV organiseert dat nieuwe gereedschappen worden ontwikkeld en getest in regionale projecten en fieldlabs.

Om het innovatie-instrumentarium verder te ontwikkelen, testen en valideren identificeert KIA MV regionale innovatieclusters met programma’s en projecten die werken aan onderwerpen met een relatie tot de nationale missies. Kennis uit wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek wordt ingebracht. Denk aan een uitdaging-gedreven opzet van het werkplan, nieuwe innovatiemethodes of co-creatie werkvormen.Tegelijkertijd wordt kennis opgedaan in de uitvoering van de programma’s en projecten, wat het onderzoek voedt.

De KIA Maatschappelijk Verdienvermogen bestaat uit drie verweven en interacterende sporen.

Een spoor van een onderzoeksprogramma om een instrumentarium voor missiegedreven innovatie te ontwikkelen.
Experimenten om het instrumentarium te testen en valideren.
Het daadwerkelijk opschalen van innovaties en versnellen van transities, met behulp van het nieuwe instrumentarium.

Jaarplan KIA MV

De KIA MV zal regionale innovatie-clusters versterken die de volgende kenmerken hebben:

Missiegedreven
De initiatieven dragen bij aan de aanpak van maatschappelijke opgaven, de missies.
Opschalingsvraagstuk
De initiatieven kampen met opschalingsvraagstukken. Bijvoorbeeld dat er geen duidelijk eigenaarschap is, contextuele factoren of door de huidige governance. Het onderzoeken van deze opschalingsvraagstukken kan zorgen voor inzichten in huidige barrières. Op maat gemaakte ondersteuning kan leiden tot een steile leercurve en versnelling van de beoogde transitie.
Multi-helix samenwerking
Industrie ziet business potentie, er is bestuurlijk draagvlak en interesse vanuit de onderzoeksagenda. Waar mogelijk zijn burgers en/of eindgebruikers betrokken.
Urgente lokale problematiek
Maatschappelijke urgentie worden gevoeld in de regio binnen de gebieden ‘leven’, ‘werken’ en ‘wonen’. Zo kan er rekening gehouden worden met lokale wensen en condities. Vertrekkend vanuit het maatschappelijke probleem kunnen regionale stakeholders experimenteren met technologische en sociale innovatie-methodieken.
Meerjarig eigen budget
De initiatieven hebben een eigen en meerjarig budget. Een indicatie van lange termijn commitment.
Regio-overstijgend probleem
Vergelijkbare vragen spelen elders in het land. De verkregen inzichten en het ontwikkelde instrumentarium kan in andere innovatieclusters worden ingezet.

Voorbeeld Cases

Stichting Steenbreek

Klimaatverandering leidt tot hitte-eilanden in steden en dorpen, toenemende droogte en zware, korte regenbuien, met wateroverlast tot gevolg. Ook heeft dit gevolgen voor de gezondheid en veiligheid in woongebieden. Stichting Steenbreek is een samenwerking van bedrijven, overheidsinstellingen, maatschappelijke organisaties, betrokken inwoners en onderzoeksgroepen om deze problemen aan te pakken door woon- en werkgebieden te vergroenen om daarmee de biodiversiteit te versterken.

Mineral Valley

Regio Twente heeft een netto mestoverschot. Daardoor wordt mest vooral gezien als afvalstof, in plaats van waardevolle grondstof. Mineral Valley Twente onderzoekt of mest waarde kan krijgen door verwerking tot andere grondstoffen of door mestvergisting. Ook wordt er gekeken naar het behoud en de verbetering van bodemkwaliteit door bijvoorbeeld precisielandbouw. Vanuit de vraag naar innovatie van de boer zijn er 20 proeftuinen opgezet.